Thành phố Đà Nẵng có đa dạng nguồn lực để phát triển sâu rộng, bền vững kinh tế biển. Trong ảnh: Hoạt động thể thao của cộng đồng xã đảo Tân Hiệp. Ảnh: BQLKBTB Cù Lao Chàm.
Phát triển hàng hải và logistics
Kinh tế biển của thành phố Đà Nẵng (cũ) với trọng tâm là dịch vụ khai thác cảng biển đã đạt được những bước phát triển mạnh mẽ thời gian qua với 3 khu bến Tiên Sa, Sông Hàn, Liên Chiểu.
Với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế biển, thành phố Đà Nẵng nâng cấp khu bến Tiên Sa, đặc biệt xây dựng mới cảng Liên Chiểu với số vốn khoảng 5.000 tỷ đồng, công suất dự kiến 8,5 triệu tấn/năm. Sự đầu tư này phù hợp với yêu cầu thực tế, khi cảng Đà Nẵng có thể thiết lập tuyến hàng hải đến các vùng trong nước, khu vực và thế giới.
Chương trình hành động về phát triển bền vững kinh tế biển thành phố Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đặt mục tiêu xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm kinh tế biển lớn của cả nước, đô thị biển quốc tế. Trên cơ sở đó, cùng với chú trọng đầu tư, phát triển mạnh các ngành kinh tế biển, đảm bảo an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
Thành phố Đà Nẵng đã chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng; ngăn chặn tình trạng ô nhiễm, suy thoái môi trường biển, sạt lở bờ biển và biển xâm thực. Các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội liên quan đến biển, đảo của thành phố được thực hiện theo nguyên tắc quản lý tổng hợp phù hợp với hệ sinh thái biển.
Cảng Chu Lai - Trường Hải đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế biển của thành phố Đà Nẵng. Ảnh: QUANG VIỆT
Ở tỉnh Quảng Nam (cũ), Công ty CP Tập đoàn Trường Hải (THACO) đã đầu tư và đưa vào khai thác cảng Chu Lai. Từ cảng Chu Lai, THACO kết nối với cửa khẩu quốc tế Nam Giang, kết nối vùng Đông Bắc Thái Lan, Lào, Campuchia để xuất nhập khẩu hàng hóa. THACO đã thành lập Công ty TNHH Giao nhận - vận chuyển quốc tế Trường Hải (THILOGI) là tổng công ty tổ chức và cung ứng các dịch vụ giao nhận - vận chuyển trọn gói cung ứng các giải pháp logistics.
Hàng nhập khẩu là phụ tùng ôtô, nông, lâm sản, quặng sắt, bauxite; hàng xuất khẩu là các sản phẩm do THACO sản xuất và của doanh nghiệp tại các khu công nghiệp trên địa bàn Quảng Nam (cũ) và tỉnh Quảng Ngãi (cũ). Hằng năm, tổng khối lượng hàng nhập khẩu qua cảng Chu Lai khoảng 1,73 triệu tấn, hàng xuất khẩu khoảng 1,29 triệu tấn.
Nhóm cảng biển và logistics thời gian qua đã được tỉnh Quảng Nam (cũ) chú trọng phát triển. Cảng biển Quảng Nam được quy hoạch là cảng biển loại I, tổng chiều dài mép nước 9.300m, gồm 4 khu bến.
UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) đã phối hợp với các bộ, ngành triển khai các bước nghiên cứu, khảo sát, lập đề xuất quy hoạch chi tiết vùng đất, vùng nước cảng biển Quảng Nam. Đến nay, Bộ Xây dựng đã phê duyệt quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Quảng Nam tại Quyết định số 310/QĐ-BXD ngày 25/3/2025 làm cơ sở triển khai dự án đầu tư.
Ông Nguyễn Hồng Quang, Trưởng ban Quản lý các khu kinh tế và khu công nghiệp Quảng Nam cho biết, UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) đã thống nhất chủ trương cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) nghiên cứu báo cáo tiền khả thi dự án nạo vét tuyến luồng 5 vạn tấn kết hợp với đề xuất đầu tư khu bến cảng 5 vạn tấn Tam Hiệp, khu phi thuế quan gắn với cảng Tam Hòa theo đúng quy hoạch.
Sau khi quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước cảng biển Quảng Nam, Công ty CP Địa ốc Đại Quang Minh đề xuất dự án đầu tư xây dựng luồng Cửa Lở; cầu kết nối khu bến Tam Hiệp, Tam Hòa theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (hợp đồng BT).
Đa dạng ngành kinh tế biển
Hiện thực hóa Nghị quyết 26-NQ/TW ngày 3/11/2022 của Bộ Chính trị về “Phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, thành phố Đà Nẵng (cũ) đã tập trung đầu tư, hình thành và phát triển các trung tâm dịch vụ hậu cần nghề cá kết hợp với quốc phòng, an ninh; định hình các trung tâm logistics gắn với cảng biển, cảng hàng không và cửa khẩu.
Du khách lặn biển tham quan san hô ở Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm. Ảnh: BQLKBTB Cù Lao Chàm.
Ở tỉnh Quảng Nam (cũ), sở hữu bờ biển dài 125km, địa phương đã huy động các nguồn lực, thành phần kinh tế đầu tư phát triển khai thác hải sản, du lịch biển, vận tải đường biển, công nghiệp ven biển với định hướng phát triển đa ngành, đa lĩnh vực. Tỉnh Quảng Nam (cũ) xác định đưa kinh tế biển và vùng ven biển giữ vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Sau khi hợp nhất cùng tỉnh Quảng Nam, thành phố Đà Nẵng sở hữu hàng loạt khu nghỉ dưỡng, resort, khu vui chơi, mua sắm, giải trí hiện đại ven biển, như Furama, Sandy Beach, Vinpearl Nam Hội An… Cùng với cơ sở hạ tầng hoàn thiện, du lịch biển Đà Nẵng ngày càng phong phú loại hình, đa dạng sản phẩm dịch vụ đem đến hài lòng cho du khách. Nhiều tour du lịch khám phá đời sống, sinh hoạt, văn hóa, tín ngưỡng, phong tục, tập quán của cư dân ven biển đã được thiết lập, ngày càng mở rộng đến vùng biển phía nam thành phố...
Bên cạnh mũi nhọn du lịch biển, khai thác và chế biến hải sản thời gian qua cũng được Quảng Nam và Đà Nẵng (cũ) chú trọng phát triển. Ở Quảng Nam (cũ), đội tàu công suất lớn phát triển mạnh mẽ, nhất là các tàu cá hơn 1.000 mã lực được ngư dân các địa phương Hội An, Duy Xuyên, Thăng Bình, Núi Thành đầu tư để vươn khơi đánh bắt ở các ngư trường Hoàng Sa, Trường Sa, làm giàu từ biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Các nghề cá chủ lực của ngư dân Quảng Nam (cũ) như lưới vây, lưới chụp, câu mực khơi đã đem lại giá trị kinh tế lớn cho ngư dân. Ở Đà Nẵng, nghề chế biến hải sản xuất khẩu đem lại kim ngạch xuất khẩu lớn cho thành phố.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Nam Hưng nói: “Thành phố Đà Nẵng mới sẽ phát huy các lợi thế về kinh tế biển, nghề cá để phát triển bền vững. Riêng nghề khai thác hải sản, chính quyền, ngư dân đồng lòng gỡ “thẻ vàng” thủy sản và tiến đến nghề cá có trách nhiệm để phát triển bền vững”.
Để thúc đẩy phát triển bền vững kinh tế biển, thành phố tập trung xây dựng trung tâm logistics, vận tải đa phương thức; trung tâm phân luồng hàng hóa của khu vực miền Trung - Tây Nguyên và cả nước. Hình thành, phát triển khu phi thế quan, khu công nghiệp gắn với hệ thống cảng Liên Chiểu và cảng biển Tiên Sa, Kỳ Hà, Tam Hiệp, Tam Hòa, bên cạnh hệ thống cảng hàng không.
Đồng thời phát triển cảng Chu Lai gắn với trung tâm logistics container và trung tâm logistics tại Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Nam Giang kết nối hàng hóa khu vực Trung - Nam Lào, Đông Bắc Thái Lan. Phấn đấu đến năm 2030, cụm ngành logistics chiếm khoảng 15% GRDP toàn thành phố.
Đà Nẵng sẽ chuyển đổi cảng Tiên Sa thành cảng du lịch, bến du thuyền từ sau năm 2030; liên kết các khu vực ven biển, ven sông Hàn để hình thành chuỗi điểm đến cao cấp, đẳng cấp quốc tế; quy hoạch, khai thác phát triển du lịch hòn Sơn Chà gắn với bảo vệ môi trường sinh thái.
Thành phố Đà Nẵng đang triển khai nhiều hoạt động thiết thực để bảo vệ đa dạng sinh học, sinh thái biển như nghiên cứu, xây dựng các cơ chế, chính sách giúp ngư dân giảm áp lực khai thác hải sản vùng ven bờ; sắp xếp lại tàu thuyền, chuyển đổi những nghề xâm hại đến nguồn lợi.
Các ngành chức năng điều tra, đánh giá nguồn lợi, môi trường sống các loài thủy sản quý hiếm tại vùng biển ven bờ, vùng nội địa; thả giống tôm, cá bổ sung cũng như xây dựng mô hình rạn - chà nhân tạo để tái tạo, bảo vệ, phục hồi nguồn lợi, đa dạng sinh học, sinh thái biển...
Nhiều ý kiến cho rằng, trong bối cảnh mở rộng không gian đô thị và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thành phố Đà Nẵng cần sớm tích hợp quy hoạch không gian biển của tỉnh Quảng Nam (cũ) và thành phố Đà Nẵng (cũ) với khai thác và bảo tồn theo hướng liên vùng sinh thái.